Изге йортым - туган туфрагым

(Тәтеш, 17 август, «Тәтеш таңнары», Рәхим ГАБДРАХМАНОВ, Тәтеш). ” Шул сөальләр тын­­гылык бирмәде Би­бинур әбигә, интектерде, баш катырды. Улы Габделхак тәмам аптыратты – йөдәтте: кышны бездә чыгарсың, ди. Авылда ялгызыңа ав­ыр булыр, өшәнерсең, сиңа бит инде сиксән якынлаша, ди. Дөрес су­калый. Күрше Сәхипҗамал да аны куәтли: бар, рәхәтләнеп кышларсың, сарыгың белән та­вык­ларыңны үзебез карарбыз, йорт-тирәңә күз-­колак бу­лырбыз, ди. Ә никтер күңел дә, аяк та тартмый. Барыргамы – юкмы?
Китсәм кайта алмам  инде,
Сыныр сабыр   канатларым,
Сагынып түзәлмам инде.

Сугышка китәр алдыннан бәгырькәе Газизҗаны, баскыч алдына уты­рып, еш кына шул җырны үзалдына көйли торган иде. Аерылу сагышлары, туган нигез – туфракны ташлап китү җәфалары тәэсир иткәндер инде. Бик авырсынып китте мескенем. Күңеле сизгән икән – кайта алмады, Алман илендә гүр керде. Урыны җәнәттә булсын Газизҗанның. Әйбәт, ипле зат иде...

Китәргәме – юкмы? Ту­ып-үскән авылын, гомер кичергән нигезен ятим, нәүмиз калдырып, аны өзелеп-өзелеп сагынып, өзгәләнеп ничек яшәрмен, дип зар кылды Бибинур әби. Габделхак аны җиңде, өстенлек алды. Сентябрь азагында, йортны йозакка салып, тәрәзә капкачларын ябып, янчыкларын кызыл машинага төяп, күрше-кү­ләннәр белән ихлас саубуллашып, Бибинур әби улы белән шәһәргә юл тотты. Авыл күздән югалганчы арткы тәрәзәдән карашын алмады ул. Ирексездән күзләргә яшь тулды, күңел болганды – чайкалды, тамак төбенә төер җыелды, сулыш кысылды. Ярым бөк­рәеп, кечерәеп, моңаеп калган нәүмиз өе әбигә: “Ник ташлыйсың мине? Кайт!” – дип арттан аб­ына-сөртенә йөгерә кебек тоелды аңа.

Хуш авылым, сау бул, – дип яшь аралаш кабатлады әби. Ирексездән Газизҗанның җыры йө­рәкне сызып үтте:
Киттем, кайталсам иде,
Сагынып түзәлсам иде...

Буадан, Тәтештән кала шәһәр күрмәгән Биби­нур әбигә Сембер каласы гаҗәп күренде: шау-шу, урам тулы халык, машина. Бөтен дөнья гөж килә. Берсен-берсе узышып, эткә­ләшә-төрткәләшә, алдын-артын белми бар да аш­ыга, чаба, йөгерә. Ай-яй боларны ашатып-­эчертергә, өсле-башлы итәргә ни галәмәт мал кирәк, дип аптырый иде баштарак Бибинур әби, мыж килүче урамнарны балконнан күзәткәләп. Хәзер тынычланды инде. Үзенә килгәндә хәлләре көйле аның. Урыны түрдән, картлар әйт­мешли, аш­­ау байдан, үлем ходай­дан. Квартирлары шәп, иркен, өч бүлмәле, бәд­рәфе дә үзендә. Якты, җылы, мич ягып, су китереп интегәсе юк. 

Малай белән килен бик уң­ганнар. Габделхагы тө­­­зе­лештә бригадир. Ял­­­ларын шабашкада  да йөрештерә, малны күп таба. Килен Хәдичә дә төшеп калганнардан түгел. Чиста, пөхтә, тәмле телле, кибеттә эшли. Оныгы Мәдинә чибәр кыз булган, инсафлы “әбекәй, күз нурым”, дип кенә тора. Институтта укый. Укытучы булачак. Өлгер, тырыш, булдыклы кыз. Бик әйбәт укый да. Иншалла, бәхетле-тәүфыйклы гына үссен.

Иртән улы белән киленен, багалмасы Мәдинәне эшкә-укуга оз­ат­кач, Бибинур әби өстәл җыештыра, савыт-сабаны чистартып, юып урыны­на урнаштыра, аннан үз-үзенә эш табып, ид­ән-стеналардагы күз яв­ын алырдай бизәкле ке­ләмнәрдән йон-чүп өз­еп, гөлләргә су сибә, тә­рәзә пыялаларын сөр­тә. Кайчагында әбинең бу галәмәтләрен күреп Мәдинәкәе көлә, шаярта:

– Мәшәкатьләнеп йөре­мә, әбекәем. Ял ит. Әнә, телевизор ка­ра, радио тыңла. Син яраткан җы­р­­­лар­ кассеталары күп бит. Гомер бакый эшләп өшәнгәнсеңдер, – ди.

– Һей, ничек итеп эштән туясың, ди инде. Хәрәкәттә – бәрәкәт бит, – дип каршы тө­шә аңа әбисе һәм үз башыннан узган гыйб­рәтле хәлләрне сөйли оныгына. Рәхмәт яугыры, кызыкай тыңлый да, сөендерә дә белә үзе. Акыллы шул, әти-әнисенә охшаган!

(Дәвамы бар).