Үлемсез полк Тәтеш урамнары буйлап саф рәткә тезелеп узды

"Күңелемне кузгатты, халык агымын озатканда еладым, - дип дулкынланып сөйли Свердлов урамында яшәүче өлкән яшьтәге ханым. - Барсы да портретлардан карап торалар, ә үзләренең җаннары күкләрдә..."

Үлемсез полк Тәтеш урамнары буйлап саф рәткә тезелеп узды. Җитди йөзләр, яшьләр һәм бөтенләй яшьләр, фотограф камерасы каршында тартынып тынып калган - сугыш еллары кешеләре. Һәм барлык рәсемнәрнең күчермәләрендә - ниндидер уртак эзләр - әрнү. Аларга яшәргә иде бит әле. Майның чәчәк аткан шомыртлы, сиреньле матур көннәре белән сөенәсе иде. Иген үстерергә, балалар тәрбияләргә. Бәхетле картаерга...

"Без Бөек Ватан сугышында катнашкан туганнарыбызның фотоларын алып, бөтен гаиләбез белән Монас­тырскийдан килдек - бу алар парады, - ди Юлия Тимарина күз яшьләре аралаш. - Аларның сугыш юлларын бөртекләп өйрәнәбез. Якыннарыбыз каршында без түләп бетерә алмаслык бурычлы. Үткәннәр хакында онытырга ярамый". Болар еш кабатлана торган сүзләр булса да, бабасының портретын күтәргән кулларның калтыравын күргәч, аларда аерым бер мәгънә яңгыравын аңлыйсың. "Минем карт бабам - Советлар Союзы Герое!" - ди горурланып кадет мәктәп-интернаты укучысы Ионов.

"Ә бу минем бабаем. Мин яшәсен өчен ул һәлак булган", - дип җавап­лый сөенеч белән минем игътибарымны күргән балалар бакчасы яшендәге сабый. "Мин яшәсен өчен!" Без яшәсен өчен...

Дан Мемориалы каршында Бер минутлык тынлык... Йөрәк тибеше белән бергә мәңгелеккә сузылган секундлар... Сугышта катнашучылар исемнәре язылган ак шарлар һава киңлекләренә күтәрелә. Рәсүл Гамзатовның "Торналар" җырын табигать тә кызыл байракларны талгын искән җил белән җилфердәтеп хуп­лый. Һәм кинәт, - моны беркем дә уйлап чыгармаячак, хәтта бик оста сценарий язучылары да - соңгы күренеш белән бердәм рәвештә - җылы яңгыр тамчылары... Күк йөзе елап җибәрде.