Хәят кизләве яңа төсмер ала

(Тәтеш, 23 сентябрь, "Тәтеш таңнары", Сания Сәмигуллина, Рәзидә Шәмсетдинова фотосы).  

Җәй аенда Бакырчы җирлеге башлыгы Илдар Шәмсетдинов белән авылдагы төзекләндерелгән кизләү һәм яңа күл турында сөйләшкән идек.

“Әлеге кизләүнең тарихы бик бай. Ул йөз еллык чишмә булган. Авыл кешеләре 40нчы елларда ук аның суыннан файдаланган. Бу хакта безгә өлкән яшьтәге бер әби, хәзер ул мәрхүмә инде, сөйләгән иде, – дип әңгә­мәне башлап җибәрде Илдар Мәхмүтгәрәй улы. – Ул чакта кизләүнең исеме дә булмаган. Янәшә­сендә тагын берсе (аннан атларга су эчергәннәр) һәм аргы якта – өченчесе агып торган”. 

Авыл җирлеге башлыгы әйтүенчә, аларны 2015 елда авыл кешеләре белән бергәләп чистартканнар.

“Әлеге игелекле гамәл­гә читтә яшәүче якташыбыз Наил Мансур улы һәм җирлектәге “Бакырчы” авыл хуҗалыгы җитәкчесе Илгиз Шәйхаттаров иганә ярдәме белән бик булышты, – ди Илдар Шәмсетдинов. – Авыл халкы белән киңәш­ләшеп, кизләүгә “Хәят” исеме бирелде, бу сүз тормыш кизләве дигәнне аң­лата. Аның тирә-ягына савырлар, ­барбарис, гөл­җимеш һәм башка төрле агач үсентеләре, куак­лар  утыртылды. Әлеге эш­ләрдә авылның мәдәният йорты, китапханә, медпункт хезмәткәрләре, укытучылар коллективы  булышты. Җәй­ге айларда алар һәм үземнең гаиләм биредәге матурлыкны булдыру­да тырышып хезмәт куя:­ үләннәрне чаба, чәчәкләргә, агачларга су сибә, җыештыра”.

“Яңа күл турында ниләр әйтерсез?” – дим.

“Яңа күл шулай ук Илгиз Фатыйх улы һәм Наил Мансур улы ярдәмендә бар­лыкка килде. Тирә-ягын­да эшлисе җирләре бик­ күп әле, – диде Илдар­ Мәхмүтгәрәй улы. – Тирә­сенә утлар  урнаштырдык, кичләрен би­редә балкып тора. Әле яшеллекләр утыртасы, концертлар куярга сәхнә ясыйсы, ял­ итү өчен эскәмияләр урнаштыра­сы бар. Икенче елга зур артистлар, кунаклар чакырып, матур бәйрәмнәр, Корбан ашларын шушында үткәрергә ниятлибез. Һәр эшне догадан башлыйбыз. Хез­мәтебезгә авыл имамы Нияз Җаббаров изге Коръән сүрәләре белән якты юл салып, көч, иман рухы өстәп җибәрә. Алда әле бик күп эшләрне төгәлләп чыгасы бар. Авылны төзекләндерү өчен тырышабыз”.  

Авылның өлкән кешесе Мөслимә апа Мөхәм­мәт­­шина болай дип ур­так­­лашты: “Ул чишмә без үскәндә бар иде. Тау ас­тында урнашкан шушы кизләүдән ул чакларда ярты авыл су ташыды. Кырда эшләүче халыкка элгәре шуннан атлар белән су алып барып эчерделәр. Кизләү ярты авылны тәмле суы белән сыйлады. Кышларын аның тирә-ягын авыл кешеләре, якын-тирәдә яшәүчеләр, әтием Габдулла да, бозларын, карларын чистартып, карап торды, кыскасы, биредән халык өзелмәде. Тора-бара ул искерде, шулай да бөтенләйгә томаланмады. Кешеләр дә су алудан ­туктамады”. 

Мөслимә апа әйтүенчә, хәзер кизләүнең тирә-ягы танымаслык булып яңарган. “Инеш белән кизләү арасына күл ясадылар. Гүзәллекне карап туймаслык. Шуңа бик шатланабыз. Кунаклар кайтса да ял итәргә шунда төшәләр. Килгән халык та бик сок­лана. Анда гаҗәеп матур, – дип эчке бер горурлык белән сөйли Мөслимә апа. – Авылдагы буш йортларга да кайтып төпләнүчеләр бар. Авыл юлларына да асфальт түшәлде. Әле мәктәп яннарын да бик матурлап, төзекләндерүләрен ишеттем. Туган авылның шулай алга китүе, төзекләнә баруы сөендерә”.  

Илдар Мөхитов та киче­решләрен белдерде: “Хәят кизләве комплек­сының шулай зураюына­ шәхсән үзем дә, авыл ке­шеләре дә бик шат. Авыл өчен моны әкият дөнья­сына тиңләргә була. Мондый уңайлылыкны булдырган һәркемгә рәх­мәт. Бирегә өлкәннәр дә ки­лә,­ ә яшьләр инде кич уты­ра­­лар. Теләк шул: ял иткәч үзләреннән соң җыеш­тырып калдырсыннар иде. Матурлыкның кадерен дә белергә кирәк. Чөнки бирегә башка районнардан, мәсәлән, Буа якларыннан да карарга күп киләләр. Шуңа да тәртип һәм пөхтәлекне булдыру мөһим. Әле менә юлларда эш бара. Мәктәп территориясе төзекләнә. Боларны күреп тә күңел сөенә”.