Борис Пастернак эзләре буйлап

(Тәтеш, 20 август, «Тәтеш таңнары», Елена КАЛАШНИКОВА, автор фотосы).  Өлкән буын тәтешлеләр тор­мышында булган ва­кый­галар турында район гәҗите­ битләрендә еш яза­быз, һәм моның бернинди га­җәпләнерлек як­ла­ры юк – ул аларның кызыклы һәм мавыктыргыч, кыскасы: гөр­­ләп тора.

 Россия пенсионерлар берлегенең Тәтеш бүлеге активистларының Казанда күргәннәрдән соң алган тәэсирләре дә сүрелергә өлгермәде, алар Камадагы шә­һәрнең искиткеч дөньясына чумдылар.

“Мәдәниятне үстерү һәм як­тырту” факультетының  “Көмеш гасырның алтын җепләре” программа­сы кы­саларында быел без, Борис Пастернак, Мария Цветаева, Анна Әхмәтова кебек,   “көмеш” гасыр шагыйрьләренең иҗатларын өйрәндек. Баксаң, СССР­ның ике йөздән күбрәк әдәби эшлеклесе билгеле бер вакытта Чистайда яшәгән икән. Әлеге факт безне кызыксындырды, һәм бездә әлеге шәһәргә бару теләге барлыкка килде”, – диде ТРда Россия пенсионерлар берлегенең җирле бүлек җитәкчесе Нина Новикова.
Моңа туры килерлек очрак үзен озак көттерми. Росс­ия пенсионерлар берлегенең Татарстан бүлеге тарафыннан бәйге игълан ителә, анда Нина Валентиновна әзерләгән “Чистай – Татарстанның әдәби почмагы” дигән мини-проект беренче урынны ала. Моның ярдәмендә үткән атнада өлкән буын тәтеш­леләрнең республиканың иң борынгы шәһәрләренең берсенә бару хыялы тормышка ашты.

Автобус матур вакыйгага хозурланып барган пас­са­жирларның җыры астында җилдерде, алар тәрәзәдән  тирә-юньне күзәтеп бар­ды­лар. Һава торышы болытлы һәм җилле булуга карамастан, сәяхәтчеләрне якты хис-­кичерешләр көтте. Туристлык маршрутында бе­ренче пункт – 1838 елда төзелгән ак ташлы Никольск чиркәве. Икенче бер башка архитектура һәйкәленә тәтеш­леләр Чистайның борынгы урамнарының берсе буйлап җәяүләп кенә атладылар, кайда күз салсаң да корылмалар – бу чын тарихның үзе. Тротуар буйлап атлаганда үзеңне ирексездән сәүдәгәрләр һәм көмеш гасыр шагыйрь­ләренең әкияти заманында итеп тоясың. Берләшмә активистлары­­ Борис Пастернакның мемориаль музеен күрү бәхетенә иреште. Әдип Бөек Ватан сугышы елла­рында эвакуациядә бу­лып, биредә яшәгән. “Хәзинә” скверы, чиркәү, Татар бистәсе, Скарятинск бакчасы – тәтешлеләргә шәһәрнең истәлекле җирләрен күрергә насыйп булган урыннарның бу тулы исемлеге түгел әле. 
“Чистай шәһәре, экскурсоводларның сөйләгәннәре бик ошады. Монда яшәүчеләрнең күп кенә тарихи биналарны сак­лап кала алулары сөендерде. Бу безнең беренче генә баруыбыз түгел инде, Свияжск, Казанны күреп кайттык”, – дип уртаклаштылар Килдештән Любовь Врясова белән Зинаида Клементьева.            

Күпләр өчен пенсиягә чык­кач тормыш ямансу һәм икенче төрлерәккә әйлә­нә­дер кебек тоеладыр бәл­­ки, әмма бу алай түгел, ул яңа мәгънә ала. Ә инде янәшәңдә фикердәшләрең булса, ул чакта һәрбер көн якты һәм үзенчәлеклегә әверелә. Һәм күңелдә шундый хисләр туа, ТРда Росс­ия пенсионерлар берлегенең җирле бүлек җитәкчесе Нина Новикова ярдәмендә тормышка ашкан Чистайга сәяхәт – хыялның соңгысы түгелдер сыман.