Дөньяда тынычлык булсын иде
1942 елда тарихтагы иң зур бәрелештә – Сталинград янындагы сугышта бөтен дөньяның язмышы хәл ителә.
(Тәтеш, 1 февраль, «Тәтеш таннары», Мәдинә ИБӘТУЛЛИНА). Совет һәм фашист гаскәрләренең кара-каршы торуы 1942 елның 17 июленнән 1943 елның 2 февраленә кадәр сузыла. Сталинград сугышының әһәмияте, аның йогынтысы бары тик Бөек Ватан сугышы барышына гына түгел, шулай ук Икенче бөтендөнья сугышына карата да тулаем бәяләп бетергесез. Нәкъ тә Сталинград янында җиңгәннән соң, кешелек фашист илбасарларын җиңү өметенә ирешә. Мамай Курганында булучыларның барысы да ирексездән күзләргә яшь тулуын һәм әрнүдән йөрәк сыкравын, әлеге җиргә каннары сеңгән һәм туганнар каберлегендә мәңгелеккә калган солдатларның әйтерсең лә арабызда барлыгын тою хисләрен яшермиләр. Аларның чигенергә хаклары булмаган – алар артында Ватан торган.
Әлеге яуда катнашкан барлык сугышчылар үзләрен Ватанның каһарман һәм кыю уллары буларак күрсәткәннәр, Сталинградны саклаучылар арасында безнең якташлар да булган: Анастасия Ананьева, Николай Тамбовцев, Александр Тарасов, Юрий Поваров, Петр Сучков, Николай Буреев, Герасим Воробьев, Яков Староверов, Петр Малкин, Юрий Павлов һәм күп кенә башкалар. “Һәрбер тапкырында соңгы тамчы канга кадәр көрәштек. Сугышка взвод китте, ә 5-10 кеше әйләнеп кайтты. Һәм шундый коточкыч тәмугта да кешеләр тормышны ярату өметен өзмәделәр: тынып торган минутларда яраткан җырларны җырладылар”, – дип искә төшергән иде Киртәледә яшәүче Владислав Видманов.
“Хәтта башны да күтәрергә ярамады – Немецлар һәр ташка, һәр метр җиргә аттылар. Төтеннән караңгыланган күктән үлем алып килүче бомбалар коелды да коелды. Колакларда – җир, авызда – җир”, – дип сөйләде Красная Полянадан Александр Яшуков.
Әлеге куркыныч елларны үз башыннан кичергән Анастасия Никоновна Ананьевага без бүген тиңдәшсез батырлыгы, каһарманлыгы өчен рәхмәт сүзләре белдерәбез.
Анастасия Никоновна искә төшерә: “1941 елның 19 июлендә мине һәм минем дусларымны Кызыл Армия сафларына мобилизацияләделәр, анда без элемтә подразделениесендә хезмәт иттек, төрле дәрәҗәдәге хәрби подразделениеләр белән элемтәне тормышка ашырдык. Минем өчен сугыш Сталинград хәрби округында башланды, мин анда 9 ай хезмәт иттем. Чолганыштагы Сталинградны көндезен дә, төнлә дә бомбага тоттылар”.
Анастасия Никоновна Җиңү көнен полкташлары белән Берлинда аерым Кызыл Байрак ордены Александр Невскийның элемтә полкында каршылый. Ул яшүсмерләр элемтәчесе һөнәренә тагын бер ел укый, алар кызларны һәм хатын-кызларны алыштыралар. Армиягә чакырылганнан соң, нәкъ төгәл 5 елдан 1946 елның 19 июлендә старшина хәрби исемендә демобилизацияләнә.
Сугышта ул тәтешле Николай Ананьев белән таныша, аңа кияүгә чыга һәм бергәләп Тәтешкә кайталар. Алар озын һәм бәхетле гомер кичерәләр. Ни аяныч, Николай Георгиевич, башка күп кенә Бөек Ватан сугышы ветераннары кебек, инде исән түгел. “Минем барлык кешеләргә дә теләгем бер – җир йөзендә бары тик тынычлык кына булсын, – ди Анастасия Никоновна, – балалар, оныклар, оныкчыклар бәхетле булсыннар иде”.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев