Самокат хуҗалары өчен кагыйдәләр бар

Россия эчке эшләр министрлыгының Тәтеш районы бүлеге Дәүләт автоинспекциясе бүлекчәсенең юл хәрәкәте куркынычсызлыгы буенча өлкән дәүләт инспекторы Илмир Гарипов индивидуаль мобильлек чаралары (ИМЧ) өчен нинди кагыйдәләр бар һәм алар белән кем идарә итә ала икәне турында сөйләде.

– Электр ­самокатлары өчен нинди чик­ләүләр бар?

– Максималь рөхсәт ител­гән тизлек сәгатенә 25 километр тәшкил итә. ­ИМЧга ав­то­магистральләр буенча, шул исәптән юл кырыенда хә­рә­кәт итү тыела, ә җәяүле аның белән бергә хәрәкәт иткәндә электр самокаты алдында һәрвакыт өс­тен­­лек ала. Юл буенча барган­да ИМЧ транспорт чаралары хәрәкәте буенча барырга тиеш, юл буенча хәрәкәт бер рәттә башкарыла, ИМЧны яки ИМЧ ярдәмендә буксирлау тыела. Шулай ук электр самокатларының сул яктагы башка транспорт чарасын, шул исәптән парковкаланган автомобильләрне узып китү яки урап узу хокукы юк. Торак зонадан чыкканда, перекрестоклардан кала юл кисешкән җирләрдә, ИМЧ хәрәкәттә кат­на­шучыларның барысына да юл бирергә тиеш. Велосипед зонасында ИМЧ барлык механик транспортка караганда өстенлек ала һәм бөтен юл өлеше киңлегендә хәрәкәт итә ала.

Әгәр ИМЧ тротуар, җәяү­леләр юлы, юл кырыенда яки җәяүлеләр зоналары чиклә­рендә (җәяүлеләр зоналарында булган велосипед юлларын да кертеп) хәрәкәт иткәндә җәяүлеләр өчен куркыныч тудыра яки аларның хәрәкәтенә комачаулый икән – идарә итүче җәяүлеләр хәрәкәте тизлегенә кадәр ашыгырга яки акрынаерга тиеш. Юл кырыенда ИМЧга тротуар яки велосипед юлы булмаганда гына йөрергә мөмкин.
Әгәр бу аларның конструк­ция­сендә каралмаган булса, пассажирларны ИМЧда йөртү тыела.

– Электр самокатларында кемгә һәм кайда йөрергә була?

– ИМЧ ярдәмендә хәрәкәт итүче 7 яшькә кадәрге балалар өлкәннәр күзәтүе астында тротуарларда, җәяүлеләр һәм велосипедчы-җәяүле­ләр юлларында (җәяүлеләр өчен билгеләнгән якта), шулай ук җәяүлеләр зоналары чикләрендә хәрәкәт итә ала. 7 яшьтән 14 яшь­кә кадәрге балалар тротуарлар, җәяүлеләр, велосипед һәм вело­сипедчы-җәяү­леләр юллары буенча, шулай ук җәяүлеләр зоналары чикләрендә йөри ала. 14 яшьтән зурраклар өчен ИМЧда хәрәкәт итү велосипед, велосипедчы-җәяүлеләр юлларында, велосипед зона­сының йөрү өлешендә яки велосипедчылар өчен полоса буенча башкарылырга тиеш.

Әгәр мондый инфраструктура юк яки аны кулланып булмый икән, түбәндәге зоналар буенча (өстенлек тәр­тибендә) хәрәкәт итәргә мөм­кин: тротуар яки җәяүле­ләр юлы буенча (әгәр ИМЧның массасы 35 килограммнан артмаган булса гына).

– Кагыйдәләрне бозган өчен нәрсә яный?

– ИМЧ белән кагыйдәләрне бозучыларга карата “Юл хәрәкәте процессында катна­шучы җәяүле яки башка зат­ның юл хәрәкәте кагый­дә­­ләрен бозу турында”гы РФ Административ хокук бозулар ко­дексның 12.29 маддәсе кул­ла­нылачак. Штраф – 800 сум, әгәр хокук бозу исерек килеш башкарылса – 1,5 мең сум.

– Мопед белән кем идарә итә ала?

– Мопедлар белән идарә итү хокукы 16 яшькә җиткән һәм эчке эшләр органнары вазифаи затлары үткәргән тиешле имтиханны тапшыру шарты белән йөртү таныклыгы булган кешеләргә бирелә. Балигъ булмаган гражданнарга (16 яшькә җиткән) М һәм А1 категорияле йөртү таныклыклары бирелергә мөмкин.

– Электр самокатларында һәм мопедларда йөрү нәрсәсе белән куркыныч?

– Балаларына электр самокатлары яки мопедлар сатып алганда, ата-аналар алар белән идарә иткәндә юл йөрү кагыйдәләрен белер­гә кирәклеген оныталар. Электр самокатларында га­дәттә тротуар яки велосипед юллары буенча йөрсәләр дә, юл-транспорт һәлакәтенә эләгү куркынычы бар. Кайвакыт электр самокаты белән  йөрүчеләр гади үтеп баручыларга бәрелә. Бу вакыйгада теләсә кайсы як гаепле булырга мөмкин, әмма нәтиҗәсе һәрвакыт бер — ике кеше дә җәрәхәтләр ала ала.

– Әңгәмәгез өчен рәхмәт.