Чирне булдырмый калырга мөмкин

Әлеге җитди чир турында без Тәтеш үзәк рай­он хастаханәсенең учас­ток табибы Динара Хәби­буллина белән әңгәмә кордык, ул безнең районда 2нче типтагы шикәр диабеты белән меңгә якын кеше авыруы ­турында хә­бәр итте.

– Динара Руслановна, шикәр диабеты нәрсә ул? 

– Икенче типтагы ши­кәр диабеты орга­низмның ашказаны асты бизендә эшләп чыгарыла торган инсулинны нәтиҗәле файдалана алмавы аркасында килеп чыга. Бу кандагы шикәрнең артуына китерә, алга таба, авыруга карата тиешле күзәтү булмаса, өзлегүләр булырга мөмкин.

–     Шикәр диабетының кө­чәю куркынычы факторларын әйтегез әле.

– Икенче типтагы ши­кәр диабетының көчәю кур­кынычы факторларына яшь (45 яшь һәм аннан өлкәнрәкләр), артык гәүдә авырлыгы һәм симерү, туганнарда шикәр диабеты булу, гестацион диабет (йөклелек вакытында кандагы шикәрнең югары булуы), шулай ук өстәмә чирләр булу (артериаль гипертензия, яичниклар поликистозы, йөрәк-кан тамырлары сис­темасы тайпылышы) керә.

– Әлеге авыруны про­фи­лактикалауның нинди чараларын тәкъдим итә аласыз?

– Диета. Гәүдә авырлыгы кирәгеннән артык зур булганда, нәрсәләр белән тукланырга икәнлегенә күзәтчелек итеп торырга кирәк: ризыкларга глюкозасы аз булган яшелчә һәм җиләк-җимешләр керсен, ипи, онлы ризыклар, бәрәңге, майлы, әче, ысланган һәм татлы ризык­лар куллануны чикләү зарур. Хәлдән килгәнчә физик эшләр башкарырга кирәк. Көн саен җәяү йөрү яки бассейнда йөзү моның кулай ысулы булачак. Җиңелчә физик күнегүләр, әгәр аларны атнага кимендә биш тапкыр эшләсәң, 2нче типтагы шикәр диабетының көчәю куркынычын 50 процентка киметә. Психологик халәтне нормага ките­рү мөһим. Нәкъ тә стресс мат­­дәләр алмашы бозылуга, симерүгә һәм чирнең көчәюенә сәбәпче булырга мөмкин. Ел саен диспансеризация узу турында онытмас­ка кирәк. Шулай ук диабет куркынычы факторлары булган кешеләргә сезонлы инфекцияләр­дән ел саен вакцина ясату мөһим, чөнки бу вируслы инфекцияләрнең авыр үтүен һәм аларның өзлегүләр китереп чыгаруын булдырмаска мөм­кинлек бирә.    

– Әңгәмәгез өчен рәхмәт.