Гөмбә вакыты башлану белән һәвәскәрләр дә, тәҗрибәле гөмбәчеләр дә табигать нигъмәтләрен җыеп калыр өчен урманга бара

Әмма иминлекнең төп кагыйдәләрен үтәмәсәң, гөмбә җыю шатлыгы күңелсез нәтиҗәләр китереп чыгарырга мөмкин. Бу хакта безнең газета укучыларыбызга  Роспотребнадзорның ТР буенча Тәтеш, Буа, Апас, Чүпрәле районнары территориаль бүлеге начальнигы урынбасары Олег Мазюкин сөйләде.   

– Олег Алексеевич, гөмбәне кайдан җыю куркынычсызрак?

– Гөмбәләрне сәнәгать зоналарыннан, автомобиль юлларыннан ерактанрак җыярга кирәк. Пычранган һава һәм туфрак гөмбәләрне сәламәтлек өчен зарарлы итәргә мөмкин.

– Әгәр гөмбәләрне 30 минут дәвамында пешерсәң, агу нейтральләшәме?

– Бу ялгыш фикер. Күпчелек гөмбәләрнең токсиннарын һәм агуын суга салып куеп та, кайнатып та зарарсызландырып булмый. Кайбер агулар югары температурага һәм суга чыдам, шуңа күрә агулы гөмбәләр озак вакыт термик эшкәрткәннән соң да куркыныч булып калалар.

 – Барлык агулы гөмбәләрнең эшләпәсе пластинкалы, димәк, көпшәле гөмбәләрне курыкмыйча ашарга ярыймы?

– Бу дөрес түгел. Чынлап та, көпшәсыман гөмбәләр арасында күпчелеге ашарга яраклы гөмбәләр (ак гөмбә, майлы гөмбәләр, каен гөмбәләре). Ләкин көпшәсыманнар арасында да агулы гөмбәләр бар, мәсәлән, перечный гөмбә, үтле гөмбә (ялган ак), шайтан гөмбәсе.

– Балаларга гөмбәне кулланырга ярыймы?

– Балалар организмында гөмбәләрне эшкәртү өчен җитәрлек ферментлар эшләп чыгарылмый. Үсү һәм үсеш чорында балалар организмы балансланган һәм җиңел үзләштерелә торган азыкка мохтаҗ, ул аны барлык кирәкле туклыклы матдәләр белән тәэмин итә. Гөмбәләр аксым, витаминнар һәм минералларның бай чыганагы булсалар да, катлаулы составы аларны балалар туклануы өчен яраксыз итә.

– Гөмбәләрне ничек сакларга кирәк?

– Җыелган гөмбәләрне мөмкин кадәр тизрәк урнаштырырга кирәк, чөнки чиләкләрдә яки пакетларда алар тиз бозыла. Гөмбәләрне эшкәрткәнче суыткычта сакларга кирәк. Әгәр гөмбәләрне атнадан артык сакларга кирәк икән, аларны катыру яки киптерү зарур. Коры гөмбәләр һава температурасы 20 градустан югары булмаганда һәм чагыштырмача дымлылык 75 процентка кадәр булганда 18 айга кадәр саклана ала. Гөмбәләрне балчык, алюминий яки цинкланган савытларда тозларга ярамый.

– Эшкәртелгән гөмбәләрнең ботулизм белән зарарланганмы-юкмы икәнлеген ничек белергә?

– Зарарланган эшләнмәләр еш кына куркынычсыз эшлән­мәләрдән тышкы яктан да, исе, тәме буенча да аерылмый, шуңа күрә гөмбәләрдә ботулизм үсеш аламы-юкмы икәнлеген аңлау мөмкин түгел диярлек. Әмма гөмбә әзерләүнең “куркыныч” билгеләре дә бар: капкачы күпергән булу, маринады яисә тозлыгы болганчык, күгәрек булу.Хезмәтләрен хөрмәтләп