Ул таңда үтерелә...

(Тәтеш, 1 март, «Тәтеш таннары», Мәдинә ИБӘТУЛЛИНА). Һәр елны, авылларны һәм шәһәрләрне немец илбасарларыннан азат итү көнен бәйрәм иткәндә, Воронеж өлкәсе Каменск районы Татарино авылында яшәүчеләр үзләренең азат итүчеләрен рәхмәт сүзләре белән искә алалар, алар арасында якташыбыз Михаил Григорьевич Елисеев та бар. 

Михаил Елисеев Колунец авылында туа. 1918 елда ул яшь Совет республикасын сак­лау сафына баса. Воронеж һәм Царицыно янында ак гвардия­челәр белән сугыша. Бөек Ватан сугышында фронтка 1942 елда үзе хезмәт куйган Волжск шәһәреннән чакырыла. 

Кече сержант Михаил Елисеев 3нче танк армиясенең танк корпусы танкка каршы батарея орудие­се белән командалык итә, ул Воронеж өлкәсенең көньягын азат итүче частьләр арасында бу­ла. Татарино авылы (Воронеж өлкәсе) фашистлардан әһәмиятле тактик бәйләнештә кире кайтарыла. Анда каты бәрелешләр ба­ра. 1943 елның 17 гыйнвары. Совет сугышчылары алдында мөһим бурыч тора: чигенүче дошманны уздырмаска һәм аңа чолганыштан чы­­­­гу мөмкинлеген бирмәскә. 106нчы танк бригадасының танкка каршы батареясе оборонаны би­­ли. Танкка каршы өч орудиесе булган бригада батареясенә биш фашист танкы хәрәкәт итә. Без­нең ар­тиллериячеләр бе­­ренче залптан ук шу­ның берсен бәреп төшерәләр. Фашистлар, ут ачып, ике артиллерия расчетын тулысынча сафтан чыгаралар. Кече сержант Михаил Елисеев командалыгында бер пушка кала. Яраланып, канга баткан Михаил сафтан чыккан төзәүчене алыштыра, дошман машинасына якынлашу мөмкинлеген бирә һәм ата. Танк туктап кала, аннан өч гитлер солдаты сикереп чыга. Елисеев кыйпылчык снаряды белән ата, ул зыян күргән танк­тан сулдарак шартлый. Ике фашист җирдә ятып кала, өченчесе акрын гына иңкүлеккә шуыша. Ми­хаил кысрык­ланган пехотага ут ачуын дәвам итә. Немец машиналарының берсе батыр артилле­рия­че­­гә таба ыргыла. Орудие командиры соңгы атышта аны да яндыра. Орудие белән янәшәдә бер үк вакытта берничә снаряд шартлый. Михаил Елисеев расчеты белән бергә һәлак була, ләкин немец колоннасын үткәрми.

“Кече сержант Елисеевның үлеме немец илбасарлары­на кыйммәткә төшә. Немецларның һәм мадь­ярларның йөз­ләгән мәете яу кырында юкка чыга, унлаган олаулар Татарино авылыннан ба­ра торган юлда хәрәкәтсез кала һәм аның снарядларыннан соңгысы булып  автоматчылар десанты белән хәрәкәтсез калган немец танкы була”, – дип язылган Михаил Елисеевның бүләкләү кәгазендә. Татарино авылындагы туганнар каберлегендә безнең җитмеш җиде солдатның җәсәде җирләнгән. Немец-фашист илбасарларыннан авылларны һәм шәһәрләрне азат итүне бәйрәм итү көнендә авыл кешеләре һәр елны үзләренең тынычлык бүләк итүчеләрен рәхмәт сүзләре белән искә алалар, алар арасында тумышы белән Колунецтан якташыбыз Михаил Григорьевич Елисеев та бар. 1943 елның 19 июнендә аңа Советлар Союзы Герое исеме бирү, шулай ук үлгәннән соң Ленин ордены һәм “Алтын Йолдыз” медале белән бүләклә­нү турындагы Указ ­им­­­залана.
“Ул таңда үтерелә, – дип язган редакция­безгә Татарино авы­лыннан педагог На­­дежда Се­мернина. –­ Күрүче­ләр аның гәүдәсе ир­тә белән лафетта ята иде, дип ­сөй­ләделәр.

Безнең авыл 1943 елның 18нән 19 гыйн­варга каршы төнендә зәмһәрир суыкта азат ителә. Генерал Краснощеков язганча, “бармаклар винтовкага һәм автоматка туңып ябышты”. Сугышлар ике тәүлек барды...”

фото Елисеевларның гаилә архивыннан