Күңелендә диңгез яши
Александр Долгов Хәрби-диңгез флотында бөтен ил һәм райондагы “диңгезчеләр” белән бергә котлаулар кабул итә.
(Тәтеш, 26 июль, "Тәтеш таңнары", Мәдинә Ибәтуллина). Чын диңгезче ерактан ук күренә: аерым бер ыспайлыгы буенча да, диңгезчеләр йөреше һәм тәненең каралуы буенча да. “Мин Иделдә каралдым, әлбәттә”, – дип елмая Александр Константинович. Без Долговлар гаиләсенең иркен бакчасындагы өстәл янында әңгәмә корып җибәрдек, без утырган чатыр өстен биек карт алмагач үзенең ботаклары белән каплаган.
Александр Долгов шактый күренекле һәм хөрмәтле кеше, бөтен гомерен район мәгарифенә багышлаган, Тәтештәге 2нче урта мәктәпнең экс-директоры, ләкин бүген сүзебез аның тырыш хезмәтләре турында түгел, ә еракта калган флот яшьлеге хакында бара.
Бары тик диңгезчеләр генә аңлый алырлык төрле сүзләргә аңлатмалар ала-ала, ашыкмый гына дембель альбомын карыйбыз. Гаилә ядкаре бәрхет тукыма белән тышланган, аңа КСФ хәрефләре уеп ясалган һәм хәрби корабль рәсеме белән чит ил открыткасы беркетелгән. Кызыл Байраклы Төньяк флоты, “Спокойный” эскадра миноносецы, 1975-1978 еллар. Беренче биттә җитди егет диңгезчеләрнең парад киеменнән, чәче модалы итеп киселгән, сызылып киткән мыек, мөлаем караш. Ул ирешелгәннәре белән мактана ала: армиядә хезмәт итү барышында хәрби диңгезчедән өлкән старшина исемен алуга кадәр лаек булган. “Әлеге сирәк исемне алыр өчен, әлеге сүзгә аерым бер мәгънә салып, яхшы хезмәт итәргә кирәк, – ди Александр Константинович. – Хезмәт итәргә, уйлап эш йөртергә кирәк иде. Безгә, егетләргә, корабль белән идарә итүне ышанып тапшырдылар”.
Фоторәсемнәрдә отделение командиры, ХЧ-5 (хәрби часть) комсомол оешмасының секретаре трибуна артында басып тора, сәяси укулар уздыра. Ә менә җитез диңгезчеләр, азрак кыланчыкланып, “Одесса”, “Кырым” дигән язу төшерелгән кружкалардан чәй эчә, ә тәтешленең матур итеп – “Татарстан” дип тирәләп алынган.
Флотка ул очраклы гына эләкмәгән. Педагогия училищесының физкультура бүлеген тәмамлаган, бер ел Салмановка мәктәбендә эшләгән, аннары хәрби комиссариаттан чакыру кәгазе килгән.
“Сәламәтлеге бик яхшы булган һәм физик әзерлектәге 18 егетне шунда ук корабльгә җибәрделәр. Диңгез флотында хезмәт итү куркытмады, кече яшьтән үк Иделдә булгач, киресенчә, горурлык хисләре биләде. Корабль, ябык мохит – анда инде нык холык һәм ихтыяр көче кирәк. Монда ничек итеп адмирал Нахимов сүзләрен искә алмыйсың ди: “Диңгезченең авыр яки җиңел юлы юк, бары тик берәү генә бар – данлы!” – дип дәвам итә әңгәмәдәшем. – Экипаж әгъзаларының барысы да бер гаиләдәй, бер бөтендәй яшәде, башкача ярамый да – су, су, әйләнә-тирәдә – су...”
Океанның киңлекләрен ярып йөзгәннәр, әлбәттә, сокланганнар. Куба, Норвегия, Яңа Җир ярлары якты, онытылмас кичерешләр калдырган. “Төньяк кырыс, диңгезнең дулкын шкаласы һәрчак 3-4 балл, суы 8 градуска кадәр салкын иде”, – ди Александр Долгов. Шулай да холык ныклыгына сынаучы диңгезгә карата ярату, хезмәте турындагы хатирәләр, алар нинди генә булса да, гомер буена уелып калган. “Армия мине күп нәрсәләргә өйрәтте – тәртипкә, ашыгыч хәлләрдә йөкләнгән эшләрне үтәү осталыгына, чыныктырды, чын җаваплылык, туганлык, үзара ярдәмләшү хисләре тәрбияләде. Хәзерге вакытта егетләр нибары бер ел гына хезмәт итә, минем фикеремчә – бу аз вакыт, ике ел нәкъ әйбәт кенә. Яшь егетләр әлеге тормыш мәктәбен узарга тиеш, дип саныйм”.
фото предоставлено Александром Долговым
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев