Өйрәтәләр һәм укыйлар

(Тәтеш, 8 февраль, «Тәтеш таннары», Галина ТАҖЕТДИНОВА, фото үзәк китапханә архивыннан ). Фән эшчәнлеге белән шөгыльләнүче кешеләр Тәтеш җиреннән шактый чыккан. Алар арасында профессорлар, докторлар, медицина, икътисад, мәгариф, юрис­пруденция, авыл хуҗалыгы, машина төзелеше, табигатьтән файдалану өлкәсендәге фән кандидатлары бар.  Без Гыйлем Камай, Николай Якушкин, Иван Трифонов, Николай Тимесков, Алексей Смирнов, Виктор Козин һәм башка якташлар белән горурланабыз. 

Аларның фән белән мавыгуы мәктәптә укыганда ук башлангандыр, мөгаен...

Хәзерге вакытта белем бирү барышына мәктәпкәчә яшьтән үк тикшерү эшләре элементлары кертелә, ә мәктәп укучылары педагоглар җитәкчелеге астында үзләренең проект эшләрен яза алалар.

Тәтештәге 1нче урта мәктәп педагоглары әлеге мәсьәләдә үз тәҗрибәләре белән уртаклаштылар. “Балаларга бары тик фән белемнәрен генә укытып калмыйча, аларга табигатькә аңлап якын килергә өйрәтергә тырышам, – ди биология укытучысы Наилә Гафарова. – Укучыларның тирә-юнь мохитне тикшерүгә кызыксыну күрсәтүләре сөендерә, бу үз җимешләрен бирә. Без “Тәтеш районы күбәләкләре” дигән иҗади эш белән шөгыльләндек: монда теория дә, районның төрле почмакларында гамәли тикшерүләр дә, иҗат итү дә булды. Нәтиҗәдә хезмәтебез Президент грантын отты һәм, шунысы иң зур кыйммәткә ия, безнең районда урнашкан алты төр күбәләк ТРның Кызыл китабына кертелде. Балалар үзләренең эшләре файда китерүгә горурландылар”. Мәктәптә география укытучысы Наталья Горшкова җитәкчелегендә­ге “Яшь геологлар” дигән тикшеренү лабораториясе эшли. “Безнең районның бай геология тарихы, төзелеш өчен файдалы казылмалары, минерал-чимал запаслары бар, шулай булгач безнең шәкертләргә өйрәнер өчен материал җитәрлек. Шулай ук кырга чыгу дәресләре һәм Ундородагы палеонтология музейларына экскурсияләр оештырабыз, – дип сөйли педагог. – “Трелобитлар” командасы 2013 елдан геология буенча мәктәп укучыла­рының респуб­лика кыр олимпиадасында катнаш­ты. Безнең лабораториядә төрле чорлардагы кызыклы экспонатлар тәкъдим ителгән, геология җайланмалары бар, аларны кулланабыз. Балаларга төрле казылмалар белән гамәли эшләр: үрнәкләрнең нәрсәсе белән аерылуы, аларның кыйм­мәтләре, кеше тормышында куллану өлкәсе нинди булуы кызык­лы. Геология белән мавыгучы укучылар әлеге юнәлеш буенча югары уку йортларына керәләр”.

Белем учреждениеләре педагоглары үсешкә омтыла­лар, үзләренең танып белү­ләрен тирәнәйтәләр, алар арасында фән кандидатла­ры да бар. Башлангыч сыйныфлар укытучысы Галина Кондакова сигез ел буе “Сөйләм теле эшчәнлеге үсеше уңышлы укуга ышаныч” дигән темага канди­датлык диссертациясе як­лаган, ә педагог Светлана Гасимова Казан дәүләт университетының филология факультетын тәмамлагач, шушы ук уку йортында 1998 елда “Татар кушаматларына тарихи-лингвистик анализ” темасына кандидатлык диссертациясе яклый. Укытучылар уртаклашканча, төп эшеңнән аерылмыйча фән эшчәнлеге белән шөгыль­ләнү җиңелләрдән түгел: никадәрле сораулар өйрәнелгән, әдәбият укылган, грант проектлары якланган,  – бу үз өстеңдә армый­талмый хезмәт куйган һәм эшләгән еллар. Шулай да уңышлы педагог­лар бу хакта үкенмиләр, алар яңа белем үзләштергәннәр – әлеге белемнәрен үзләренең мөһим вазифаларында – укыту барышында  файдаланалар. “Башкаларны нәрсәгәдер өйрәтә алыр өчен, барыннан да бигрәк, үзеңә даими укырга кирәк”, – дип инаналар алар.   
 
Фотода:Галим, профессор, химик  Гыйлем Камайның  Тәтеш яшьләре белән очрашуы, 1965 ел.