Ватанны яратырга өйрәткән

(Тәтеш, 14 гыйнвар, “Тәтеш таңнары”).  Педагог Анастасия Топорковага безнең районда беренчеләрдән булып республиканың атказанган укытучысы исеме бирелгән. Ул 1919 елда Ульяновск өлкәсендә крестьян гаиләсендә туган.  

1934 елда яшь кыз Тәтеш педагогия училищесына укырга кергән, әти-әнисе дә безнең шәһәргә күченеп килгән.

Хезмәт эшчәнлеген 1937 елда Монастырский урта мәктәбендә башлангыч сыйныфлар укытучысы буларак башлап җибәргән. Өч ел бер үк вакытта өлкән пионервожатый булып эшләгән һәм ике ел 6-7нче сыйныфларда физика укыткан. “Мәктәп зур, коллектив тату иде, әйбәт эшләдек, районда беренче урынны биләп тордык, – дип язып калдырган хатирәләрен укыйбыз педагогның. – Балаларга ул чакта хәзергегә караганда, күпкә кыенрак булды. Мәктәптә әле телевизорлар да юк иде, бик сирәкләр  генә радио тыңлады, китапханәләр дә балаларның соравын канәгатьләндерә алмады. Бөек Ватан сугышы елларында ничек кыен булды. Укытучылар өлкән сыйныфтагы укучылар белән бергә мәктәп өчен утын әзерләделәр, колхозга яр­дәм иттеләр, ачлыкта яшәделәр, фронт­тан хәбәрләр көттеләр, эва­куацияләнүчеләрне каршыла­дылар, һәлак булган якташларыбыз өчен күз яше түктеләр”. Анастасия Топоркова фидакарь хезмәте өчен “Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәте өчен” медале белән бүләкләнгән.

1944 елда ул Тәтеш шәһәрен­дәге База башлангыч мәктәбенә күчерелгән, анда 40 ел укыткан. “Кызыксынучан укучыларым миңа күп эшләргә һәм күп белергә мәҗбүр иттеләр, – дип яза Анастасия Топоркова. – Балаларны кызыксындырыр, аларны эш сөючәнлеккә, үз Ватаннарын яратырга өйрәтер өчен күп укырга тырышам”. 

1968 елда Кремль Сарае съездында Бөтендөнья укытучылар съездында делегат буларак катнашу тәтешледә тирән тәэсирләр калдырган. Педагог хезмәте югары бәяләнгән: ул “Халык мәгарифе отличнигы” значогы белән бүләкләнгән (1948 ел), шулай ук Тәтеш районында беренчеләрдән булып “Татарстан Республикасының атказанган укытучысы” исеменә лаек булган. Моннан тыш, укытучы зур иҗтимагый эш алып барган. Анас­тасия Топоркова 1992 елда вафат булган. 

Надежда Авдонина белән Нина Никонорова, шәһәрлеләр: “Анас­тасия Максимовна безнең өчен иң хөрмәтле педагог булды, аның якты йөзе безнең хәтердә мәңгелеккә уелып калды. Ул һәрчак зифа буйлы, игелекле, гадел булды, беркайчан да тавыш күтәрмәде, һәркемне дә тигез күрде, беркемне дә аермады, без аны бик яраттык”.

Марина Панова, тәтешле: “Анастасия Максимовна бик итәгатьле иде, безгә матурлык хисләрен тоя белергә өйрәтергә тырышты. Кызлар үзләрен тыйнак тотарга, пөхтә булырга тиешләр, ә малайлар тәвәккәл, кызларны, кечкенәләрне кайгыртырга тиешләр дип әйтә иде. Теләсә нинди уку материалын безнең һәркайсыбыз аңларлык итеп укытты. Бөтен класс белән Идел буенча, урманга, иске пристаньга экскурсиягә йөрдек. Әле тагын без аңа кунакка барырга яраттык, йорты һәм ишегалды шундый иркен, чиста иде, безне сыйлаган кәбестә һәм йомырка белән суган кушып пешергән пирожкиларының тәмен беркайчан да онытырлык түгел. Беренче укытучымның нәкъ тә Анастасия Максимовна булуы белән мин бәхетле”.